 |
15 августа 2019 г.
14 жніўня 1385 года ў Крэве, што сёння з’яўляецца маленькім мястэчкам на Смаргоншчыне, а калісьці было вялікакняскай рэзідэнцыяй, адбылася падзея, якая паспрыяла распаўсюджванню хрысціянства на нашых землях.

Руіны Крэўскага замку, дзе была падпісана Унія 1385 г. Фота: posmotrim.by
У тыя часы суседняе з нашай дзяржавай Польскае каралеўства (карона) перажывала вельмі цяжкі перыяд сваёй гісторыі. Краіна засталася без манарха, а каралеве Ядвізе было ўсяго трынаццаць гадоў. Польшчы пагражала заваёва крыжакамі і страта незалежнасці. Аб гістарычных падзеях узгадвае партал Catholic.by.
У такіх умовах шмат хто з буйных польскіх феадалаў бачыў выйсце ў альянсе сваёй дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім.
Акрамя таго, гэты саюз забяспечыў палякам мір на межах з Княствам, войска якога толькі за адзін пераможны паход 1376 г. вывела з Польшчы 23 тысячы палонных.

Акт Крэўскай уніі 1385 года. Фота spuscizna.org
Паводле акта уніі, падпісанай 14 жніўня 1385 г. у Крэўскім замку, Ягайла атрымаў права ажаніцца з польскай каралевай Ядвігай і стаць каралём Польшчы.
Дзеля гэтага ён абавязваўся прыняць хрысціянства і ахрысціць сваіх братоў, сваякоў ды іншых падданых, якія да гэтага часу вызнавалі паганства.
Ён таксама абяцаў вызваліць усіх палонных польскіх хрысціянаў.

Хрост Літвы. Мастак Уладзіслаў ЦЯСЕЛЬСКІ
У наступным, 1386 годзе Ягайла хрысціўся ў Кракаве паводле рыма-каталіцкага абраду, узяў шлюб з Ядвігаю і быў каранаваны пад імем Уладзіслава II, паклаўшы пачатак каралеўскай дынастыі Ягайлавічаў (па-польску Ягелонаў).
Яшчэ праз год у каталіцтва было ахрышчанае паганскае насельніцтва Вялікага Княства.
Ягайла выдаў прывілей, які даваў шляхце (баярству) дадатковыя вольнасці і правы пры ўмове прыняцця каталіцкай веры.
Такім чынам, заключаны ў Крэве дынастычны саюз паспрыяў таму, што на нашыя землі канчаткова прыйшло хрысціянства.

Касцёл Перамянення пана ў Крэве. Фота Уладзімір ТКАЧЭНКА
13 августа 2019 г.
В этом году 1 сентября выпадает на воскресенье. Поэтому школьные линейки пройдут на день позже: в понедельник, 2 сентября.
Об этом tut.by рассказали в Министерстве образования.
Напомним, в 2013 году 1 сентября тоже выпало на воскресенье. Линейки в Молодечно и Вилейке прошли 30-31 августа.
В этом году первоклассниками станут около 115 тысяч детей. Всего в Беларуси будут учиться 1 миллион 30 тысяч школьников.
В 2019-2020 учебном году в стране будут работать около 3 тысяч средних учебных заведений. Восемь из них – новые: эти школы впервые откроют свои двери для учащихся.
Каникулы в этом учебном году будут такими:
осенние – 9 дней: с 1 ноября по 9 ноября 2019 года включительно; зимние – 17 дней: с 26 декабря 2019 года по 11 января 2020-го включительно; весенние – 6 дней: с 30 марта по 4 апреля 2020 года включительно; летние – 92 дня: с 1 июня по 31 августа 2020 года.
Первым и вторым классам повезет: в третьей четверти для них устроят дополнительные зимние каникулы длиною в 7 дней – с 17 февраля по 23 февраля 2020 года.
12 августа 2019 г.
Районный этап проекта «Властелин села» сегодня прошёл на Сморгонщине. В агрогородке Синьки за престижное звание лучшей сельской семьи боролись представители трёх сельсоветов: Синьковского, Кревского и Кореневского.
Семьи Сергея и Натальи Горбач из Синьков, Павла и Дарьи Горанских из Белковщины, Сергея и Евгении Лепеха их Раковцев соревновались в различных видах конкурсов. По традиции это были конкурсы на умение запрягать и распрягать лошадь, пилить, рубить и складывать дрова, сажать картошку и «управлять» коромыслом. Несмотря на то, что все эти виды деревенских забот уже давно ушли в прошлое, каждая из семей продемонстрировала высокий уровень подготовки и справилась со всеми заданиями. Все конкурсы для каждой семьи были по-разному сложныму, и поэтому жюри награждало семью-победителя по результатом каждого этапа. Подарки от отдела идеологической работы и по делам молодёжи райисполкома, ОО «БРСМ», РОО «Белая Русь», ОО «Белорусский союз женщин» и райкома профсоюза работников АПК получили участники проекта. Победителем за максимальное количество баллов во всех конкурсах стала семья Горбач из Синьков.
Татьяна ЧЕРНЯВСКАЯ.
Фото автора.
09 августа 2019 г.
Ордэнам Маці за нараджэнне і выхаванне пяці і больш дзяцей узнагароджаны 111 жыхарак Брэсцкай, Віцебскай, Гродзенскай і Мінскай абласцей. Адпаведны ўказ №299 падпісаў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка.
Аб гэтым паведамляее прэс-служба кіраўніка дзяржавы.
Сярод тых, каму дасталася ўзнагрода, работніца КУП «Жыллёвая рамонтна-эксплуатацыйная служба Смаргонскага раёна» Таццяна Дамасевіч і хатняя гаспадыня з вёскі Цары Смаргонскага раёна Ірына Пешкур.
08 августа 2019 г.
Пока в чемпионате Беларуси по футболу среди команд первой лиги межкруговая пауза, ФК "Сморгонь" на этой неделе сыграет два товарищеских матча.
Первый поединок против дублеров столичного «Энергетик-БГУ» запланирован на стадионе «Юность» 7 августа. Начало в 17.00.
Второй матч сморгонцы проведут на своем стадионе в субботу, 10 августа, против новополоцкого «Нафтана». Начало в 14.00.
Вход на две эти игры свободный.
Сергей ЮРЕВИЧ.
07 августа 2019 г.
За первое полугодие 2019 года заболеваемость бешенством среди диких и домашних животных снизилась в 1,5 раза по сравнению с аналогичным периодом 2018 года.
Об этом заявила на пресс-конференции заведующая отделением особо опасных инфекций Республиканского центра гигиены, эпидемиологии и общественного здоровья Анастасия Лешкевич, передает корреспондент БЕЛТА.
"Максимальный процент заболеваемости бешенством традиционно среди диких животных, которые, контактируя с домашними, заражают их, а затем возникает риск передачи вируса человеку, - сказала Анастасия Лешкевич. - За первое полугодие этого года заболеваемость бешенством снизилась в 1,5 раза по сравнению с аналогичным периодом 2018 года (с 337 до 223 случаев). Среди диких животных - на 1,6%, сельскохозяйственных - на 2,2%, домашних - на 11,5%. Надеемся, что и до конца года сохранится такая тенденция".
По словам заведующей, как и в прошлом году, наибольшее количество случаев бешенства среди животных регистрируется в Гродненской области - 56 фактов, чаще всего в Волковысском, Сморгонском, Зельвенском районах. Также в лидерах Минская область - 64 случая, большинство из которых произошли в Столбцовском и Березинском районах. Заболеваемость бешенством среди домашних животных составила в этом году 62 случая, в основном в Гомельской, Минской и Гродненской областях, где преимущественно болели домашние кошки и собаки.
Кроме того, в этом году наблюдается тенденция увеличения массового контакта с больными животными - 21 случай, в которых пострадали 174 человека, из них 29 детей. За аналогичный период 2018 года пострадали 116 человек, в том числе 20 детей.
В этом году в учреждения здравоохранения за оказанием антирабической помощи уже обратилось 11 тыс. 81 человек, из них 3152 ребенка. Из всех обратившихся 65,4% контактировали с домашними кошками и собаками. "С 2012 года и по сегодняшний день бешенство среди людей в нашей республике не регистрировалось, - отметила Анастасия Лешкевич. - Основная мера профилактики - прививки. При контакте с больными животными необходимо как можно раньше обратиться в медучреждение, желательно в первые сутки. Чем раньше начата иммунизация против бешенства, тем выше эффективность этой меры. Современные прививки - это 6 уколов по определенной схеме, от них нельзя отказываться или самовольно прерывать".
По данным специалистов, главным источником бешенства являются дикие животные, в первую очередь лисицы, енотовидные собаки, волки. Через укусы или ослюнения они заражают домашних питомцев (чаще всего собак и кошек), на пастбищах подвергается заражению крупный и мелкий рогатый скот: коровы, овцы, козы. Наиболее характерные признаки заболевания - слюноотделение, водобоязнь, агрессивность, паралич, но иногда они могут отсутствовать.
Если человека покусало бешеное животное, важно вовремя обратиться за помощью, ведь возможен летальный исход. Особо опасны укусы в области конечностей, пальцев, головы, лица - что ближе расположено к нервным окончаниям и головному мозгу. Заболевание может не проявляться продолжительное время - от месяца до года. Наибольший риск инфицирования вирусом бешенства среди ветеринарных работников, охотников, лесников, людей, отлавливающих безнадзорных животных.
"Чтобы не заразиться вирусом бешенства, люди должны избегать контактов с неизвестными и дикими животными, не брать их домой, потому что их поведение не всегда скажет о болезни. Родителям необходимо обязательно проводить работу с детьми и объяснять им, что если вдруг на улице у них произошел контакт с животным, нужно не бояться рассказать им об этом. Потому что взрослые смогут своевременно принять необходимые меры", - напомнила Анастасия Лешкевич.
06 августа 2019 г.
В мае 2019 года инициативная группа города Сморгони начала участвовать в международной программе «Обучающиеся города и организации».
В нашей стране пока только один город имеет статус «Обучающегося города» - это Витебск.
Сморгонь тоже может присоединиться к сети обучающихся городов.
Просим принять участие в изучении образовательных потребностей жителей нашего города и района и заполнить анкету по ссылке.
05 августа 2019 г.
Напярэдадні Дня беларускага пісьменства, якое сёлета адбудзецца ў Слоніме, мы распачынаем невялікі праект пад назвай “Славутыя імёны Слонімшчыны – у памяці смаргонцаў”. Слонімская зямля нарадзіла і ўзгадавала нямала таленавітых людзей. Паэты, крытыкі, публіцысты Валянцін Таўлай і Алег Лойка, пісьменнікі Сяргей Чыгрын і Уладзімір Ягоўдзік, літаратуразнаўца і фалькларыст Янка Саламевіч, паэтка, заслужаны настаўнік БССР Алена Руцкая… Некаторыя смаргонцы (былыя і сучаснікі) былі знаёмыя з вядомымі асобамі зямлі слонімскай і гатовы падзяліцца сваімі ўспамінамі.
Сваю працоўную педагагічную дзейнасць Лізавета Мукасей у 1965 годзе распачынала на Смаргоншчыне, у Вішнеўскай школе яна адпрацавала намеснікам дырэктара тры гады. У 1968 годзе Лізавету Іванаўну накіравалі ў Смаргонь, спачатку яна была другім, а пасля першым сакратаром райкама камсамола. У 1975 годзе стала сакратаром гаркам партыі ў Слоніме. Натуральна, ведала многіх прадстаўнікоў слонімскай творчай інтэлігенцыі.
- Гэта былі вельмі цікавыя людзі. Творчыя, апантаныя, улюбёныя ў свой край, - расказвае Лізавета Іванаўна. – Я часта бывала на сустрэчах, дзе высту пала паэтка Алена Руцкая. Мяне вельмі ўразіў яе верш, напісаны ў сярэдзіне 80-х гадоў мінулага стагоддзя (у часы поўнага адмаўлення рэлігіі). У вершы ёсць словы “Спачатку вынь бервяно з вока свайго, а потым будзеш даставаць парушынку з вока брата”. Не ведаю, чытала Алена Вітальеўна тады “Евангелле” ці сама прыйшла да высновы, што важна ўмець крытычна ставіцца да сябе і быць больш паблажлівым у адносінах да іншых людзей.
Амаль дваццаць гадоў яна адпрацавала настаўніцай у Слоніме. Помню, як мы прадстаўлялі Алену Руцкую на атрыманне звання “Заслужаны настаўнік БССР”. Яна сапраўды была выбітным педагогам, творчым, улюбёным у сваю работу, у вучняў, у дзяцей. У 1993 годзе Алена Вітальеўна пераехала ў Гродна і пачала выкладаць беларускую літаратуру ва ўніверсітэце. Напісала каля 90 навуковых і навукова-метадычных прац. У Слонімскай раённай бібліятэцы імя Якуба Коласа ёсць экспазіцыя, прысвечаная жыццёваму і творчаму шляху Алены Руцкой.
Сапраўдным сынам Слонімскай зямлі я магу назваць і Алега Лойку. Мы з ім сябравалі. Надзвычай інтэлігентны, культурны, адкрыты чалавек. З Алегам Антонавічам можна было размаўляць на любыя тэмы. Ён даволі часта прыязджаў да нас на літаратурныя сустрэчы. Помню, як у Доме культуры мы адзначалі яго 50-гадовы юбілей. Вельмі ўрачыста і ўзнёсла. Было шмат народу. Выступалі сталічныя і мясцовыя пісьменнікі і паэты. Быў сярод іх Іван Шамякін. Беларускае тэлебачанне тады зрабіла цікавую перадачу пра юбілейную вечарыну.
Неўзабаве пасля юбілею Алег Антонавіч прыйшоў да мяне дадому і ў якасці падзякі за арганізацыю свята падарыў мне сваю кнігу з аўтографам. Захоўваю яе як дарагую памяць.
Янка Саламевіч – яшчэ адзін наш вядомы зямляк, энцыклапедыст і літаратуразнаўца з вёскі Вялікая Кракотка (што на Слонімшчыне). З Саламевічам мне давялося папрацаваць, калі рыхтавалі кнігу “Памяць”.
Паэт і літаратуразнаўца, доктар філалагічных навук Мікола Арочка хоць меў кватэру ў Мінску, але пэўны час жыў у бацькоўскім доме ў Вецявічах (таксама на Слонімшчыне). Мы бывалі ў яго ў гасцях. Ён вельмі любіў сваю малую радзіму і шчыра пісаў пра яе ў сваіх творах.
Напрыканцы размовы Лізавета Іванаўна ўдакладніла, што сёлета зноў, у 19 раз (!), плануе прыняць удзел у навукова-асветніцкай экспедыцыі “Дарога да Святыняў” з Благадатным Агнём ад Гроба Гасподняга ў рамках святкавання Дня беларускага пісьменства. У экспедыцыю адправяцца вядомыя дзеячы беларускай культуры і навукі, журналісты, святары. Будуць новыя сустрэчы, якія пакінуць прыемныя ўспаміны.
Пісьменнікі Гродзеншчыны (злева направа): Алена РУЦКАЯ, Алег ЛОЙКА, Анатоль ІВЕРС, Сяргей ЧЫГРЫН, Мікола АРОЧКА, Данута БІЧЭЛЬ, Аляксей ПЯТКЕВІЧ, Алесь СУЧОК. Слонім, 1987 год
Галіна АНТОНАВА.
02 августа 2019 г.
9 августа, 17.00 - Концертно-поздравительная программа «Сцяжынкамі працоўнай славы» (ОКД «Синьковский Дом культуры»).
10 августа, 15.00 - «В моей судьбе ты стала главной, родная улица моя…». Праздник ул. Каминского (ГУК «Сморгонский районный центр культуры»).
10 августа, 15.00 - Праздник «Кушлянская талака» (СК аг. Кушляны «Кушлянский сельский клуб»).
11 августа, 13.30 - Концерт любительских коллективов «Жыву і дыхаю, мой край, табою!» (ОКД «Вишневский Дом культуры»).
11 августа, 14.30 - Концерт-поздравление «Ад шчырага сэрца ў год юбілею» (ОКД «Жодишковский Дом культуры»).
11 августа, 19.00 - «Летний амфитеатр приглашает». Концертная программа с участием творческого коллектива СКД «Белковщинский Дом культуры» (ГУК «Сморгонский районный центр культуры»).
|
 |