Активный отдых на природе – это то, что выбирают сморгонцы зимой. В этом мы убедились, пройдясь по нескольким ледовым каткам, и, посетив снежные горки в городе. К слову, в Сморгонском районе в зимний период работают 14 катков и 17 лыжных трасс. Большинство из них расположены рядом со школами.

Руслан и Виктория:

- Во время каникул мы каждый день ходим на улицу. Играем в снежки. Лепим снеговиков.

- Пока на улице хорошая погода, то стараемся около двух часов в день посвятить играм на свежем воздухе.

Денис и Алиса:

- Я очень люблю активный отдых на природе, так как это положительно влияет на здоровье. С племянницей Алисой оба обожаем морозную погоду. Любим кататься на санках и коньках.

Мария:

- Мне скоро 80 лет, но это не повод сидеть дома в такую погоду. Каждый день выхожу на улицу, занимаюсь зарядкой. С начала зимы веду активный образ жизни. Заметила, что дышать стало легче, бодро себя чувствую на протяжении дня.

Анита, Екатерина и Ангелина:

- Часто ходим на улицу вместе. Игры на свежем воздухе закаляют.

- Играем в снежки, катаемся на санках.

- Каникулы – время отдыха. Так почему же не отдыхать активно?

Сергей и Светлана с внуками Романом и Василисой:

- Я двумя руками за то, чтобы дети вместе со взрослыми отдыхали на свежем воздухе. Мы все в семье любим кататься на лыжах.

- Но пока внуки маленькие – катаемся на санках с горки.

Ольга с дочерью Ксенией:

- Мы живем в Минске. Приехали в Сморгонь к бабушке. Зима – это то, время, когда по-настоящему можно весело отдохнуть на природе. Любим кататься на коньках и лыжах.

Сергей ЮРЕВИЧ. Светлы Шлях

Фото автора.

По словам тренера сморгонской команды – директора Сморгонской СДЮШОР Валерия Юрченко, в такой представительной группе наши спортсменки не потерялись, а наоборот, доказали, что являются лучшей командой Республики Беларусь в своем возрасте.

В первой же встрече против команды «Вильнюс-1» сморгонские баскетболистки уверенно одержали победу - 56:43. Затем поочередно были обыграны команды БК «Аудентас» (Таллинн) - 60:27, БК «Жальгирис» (Каунас) - 56:30 и «Вильнюс-2» - 77:28. Но вот в игре против рижанок сморгонки потерпели единственное поражение на турнире - 54:65.

В итоге, 2018 год баскетболистки Сморгонской СДЮШОР завершили серебряными призерами на международной арене.

Сергей ЮРЕВИЧ. Светлы Шлях

Фото предоставлено Сморгонской СДЮШОР.

7 января: 

14.00 - Театрализованное представление для детей «В ночь перед Рождеством» совместно с православной конфессией (ГУК «Сморгонский районный центр культуры»).

18.00 - Развлекательный «балаганчик» «Как-то раз на Рождество» (СКД «Кревский Дом культуры»).

10 января: 

14.30 - Концерт «Радуемся Рождеству!» (ОКД «Вишневский Дом культуры»).

15.00 - Торжественное мероприятие «Свет добра, тепло души», посвящённое 100-летию системы социальной защиты (ГУК «Сморгонский районный центр культуры»).

18.00 – Тематическая концертная программа «Давай ганарыцца, што мы – беларусы!», посвящённая 100-летию со дня образования БССР (ОКД «Жодишковский Дом культуры»).

11 января:

15.00 - Торжественное мероприятие «Это наша с тобою страна, это наша с тобой биография», посвящённое 100-летию со дня образования БССР (ГУК «Сморгонский районный центр культуры»).

12 января: 

12.00 - Праздничный концерт «Зямля бацькоў – жыцця крыніца», посвящённый 100-летию со дня образования БССР (СКД «Сольский Дом культуры»).

13 января:

14.00 - Концертная развлекательная программа «С Рождеством и Новым Годом» (ГУК «Сморгонский районный центр культуры», м-н Западный).

14.00 - Концертная программа «Старые песни на новый лад» (СКД «Белковщинский Дом культуры»).

17.00 – Концертно-развлекательная программа «Каждый год – Старый Новый год» (СК аг. Кушляны «Кушлянский сельский клуб»).

19.00 – Танцевально развлекательная программа «В гости к нам спешит Старый Новый год» (СК аг. Войстом «Войстомский сельский клуб»).

18.00 - Рождественский бал «И музыка, и танцы, и любовь» (СКД «Залесский Дом культуры»).

Изображение с сайта pixabay.com.

- По ходу соревнований было ясно, что наши спортсмены находятся на высоком уровне подготовки, как в физическом, так и в техническом планах, - прокомментировал выступление сморгонских спортсменов тренер СДЮШОР Юрий Гулецкий.

Победителями среди юношей 2007 - 2012 гг. р. в своих весовых категориях стали: Никита Жабинский, Максим Крапевницкий, Иван Шимановский, Тимофей Залесский. С серебром вернулся домой Захар Рапацевич. Бронзовыми медалистами стали Кирилл Жабинский, Максим Гришан и Артём Новаш.

- Среди юношей старшего возраста борьба оказалась еще более напряженной. Наши ребята всей командой поддерживали друг друга, настраивали на поединки и болели как единый коллектив, - отметил тренер.

Финал в весовой категории до 81 кг оспаривали оба спортсмена - Артём Буйвид и Тимофей Середа. Победу праздновал более опытный Артём. В весовой категории до 60 кг Ярослав Захаров привез в Сморгонь серебряную медаль, уступив в финале в дополнительное время спортсмену старше себя на четыре года. Бронзовые медали завоевали Евгения Гайдукевич и Диана Недужко.

Команда Сморгонской СДЮШОР

По словам Юрия Гулецкого, тренеры и спортсмены остались довольны результатами этих соревнований. В конце турнира все участники получили ценные призы и сладкие рождественские подарки.

Сергей ЮРЕВИЧ.

Фото предоставлено Юрием ГУЛЕЦКИМ.

Несмотря на то, что турнир носил любительский статус, уже с первых туров стало понятно, что борьба за медали пойдет нешуточная. Две команды - «ШАХ» и «Сябры» в этой футбольной гонке проиграли всего по одной игре. В итоге к концу турнира обе дружины финишировали с равным количеством очков. По регламенту соревнований в таком случае победитель определяется в дополнительном - «золотом матче». Датой его проведения был назначен последний день 2018 года. Примечательно, что в очной дуэли, которая состоялась днем ранее, победу со счетом 5:2 праздновали мини-футболисты команды «ШАХ».

Выходя на поле в «золотом матче» мини-футболисты обеих команд понимали: осечки здесь быть не может, поэтому бросили на достижение положительного результата все свои силы. В итоге матч, в котором решалось все, закончился уверенной победой (2:0) команды «ШАХ». «Сябры», соответственно, стали вторыми. Третье место у команды «Залесье».

Команда «ШАХ»: (в верхнем ряду) Михаил КАЛИТОВИЧ, Владимир БОТЬКО, Валерий ГОРБАЧИК, Сергей БОНДАРЕНКО, Владимир КУХЛЕЙ, Алексей КЛАЧКЕВИЧ, (в нижнем ряду) Владислав ЯЦКЕВИЧ, Юрий МАРТИНОВИЧ, Леонид КОВЕЛЬ, Максим ЯБЛОНСКИЙ

Сергей ЮРЕВИЧ.

Фото предоставлено вратарем команды «ШАХ» Михаилом КАЛИТОВИЧЕМ.

Сморгонский МФК «Медведи», выступающий на этом турнире в группе «А», в первом же туре, который проходил в Лиде, крупно уступил местной команде – 10:2. Через неделю уже в Сморгони наша команда в матче против слонимского «Форсажа» не смогла удержать преимущество в игре, проиграв в итоге со счетом 5:8.

Первая победа и первые турнирные баллы к нам пришли только в третьем туре. В игре против географических соседей – МФК «Ошмяны» - сморгонцы не оставили камня на камне, разгромив гостей со счетом 8:2. Четвертый тур против островецкого «Союза» оказался провальным для наших мини-футболистов. Показывая хорошую игру, положительный результат этого матча они все-таки отдали сопернику – 2:3.

Самым результативным матчем на данном отрезке чемпионата для МФК «Медведи» стал домашний поединок против «Мостов». На двоих команды забили 14 мячей. Правда, победителя так и не выявили – 7:7.

Таким образом, после пяти туров сморгонский мини-футбольный клуб с четырьмя очками замыкает четверку претендентов на выход из группы «А» в плей-офф стадию областного чемпионата. Первую и вторую сточки в турнирной таблице уверенно держат «Лида» и «Форсаж» из Слонима. У них по 13 баллов. На третьей позиции с девятью очками – островецкий «Союз».

Сергей ЮРЕВИЧ.

У чым загадка Касцельнай гары ў Крэве

Ля вялікага крэўскага камня нашы продкі маглі спраўляць паганскія рытуалы. Фота забяспечанае аўтарам.

Лічаць, што першы касцёл у Крэве пабудавалі ў 1387 годзе.

Старажытныя архіўныя дакументы і кнігі падаюць даты з жыцця крэўскага касцёла, звесткі пра колькасць парафіянаў у розныя часы, пра касцельную маёмасць. Аднак ніводзін з дакументаў не ўдакладняе месцазнаходжанне святыні. Прынята лічыць, што ад самага пачатку знаходзілася яна на адным і тым жа месцы – у цэнтры мястэчка, непадалёк ад замка. Толькі ці адпавядае гэта рэчаіснасці?

На развагі наводзіць адметная назва аднаго пагорка, які знаходзіцца недалёка ад гарадзішча. У наш час гэта назва ўжо знікла з ужытку, але, як сведчыць краязнаўца Пётр Грынкевіч, той пагорак некалі называлі Касцельнай гарой.

Арыенцір – Адольф Высоцкі

Па словах краязнаўцы, гэтая гара “знаходзіцца насупраць Адольфа Высоцкага”. Дакладна вядома, што Высоцкія заўжды жылі недалёка ад гарадзішча: спачатку – зусім побач, на Зарэчнай, а пасля – таксама непадалёк, але ўжо праз дарогу, на Смаргонскай. Так што нават не ведаючы, які з двух дамоў Высоцкіх, стары ці новы, меў на ўвазе Грынкевіч, усё адно, гаворка вядзецца пра мясцовасць каля гарадзішча. На жаль, адзіны арыенцір –“насупраць Высоцкага” – мала што дае для дакладнага вызначэння месцазнаходжання пагорка ад любога з тых двух дамоў: гэта мог быць накірунак, у які заўгодна бок, і адлегласць невядома якая. І гэта пры тым, што і пагоркаў тут мноства. Усё ж найверагодней, што гаворка ішла пра пагорак, які размешчаны зусім побач з гарадзішчам і які ў наш час многія называюць Громам.

Верагодна гара Гром звязаная з іменем бога Перуна. Фота забяспечанае аўтарам.

У выпадку, калі Грынкевіч меў на ўвазе не дамы Высоцкага, а яго зямельны надзел, то Касцельная гара магла размяшчацца недзе ў іншым месцы, бо надзелы сялянам вылучалі нярэдка ўбаку ад іх жылля. Тым не менш, ён усё адно знаходзіўся недзе побач.

Як дапамагла нямецкая карта часоў Першай сусветнай

Яшчэ раз вярнуцца да звесткі Грынкевіча пра Касцельную гару мяне прымусіла схема размяшчэння нямецкіх баявых пазіцый у Крэве і ваколіцах часоў Першай сусветнай вайны. Яна была знойдзеная ў выдадзенай немцамі гісторыі аднаго з палкоў, які вайной стаяў тут. На ёй, непадалёку ад “Schweden Schanze” (Шведскае ўмацаванне, гарадзішча), значыцца і “Kirche” (перакладаецца як “касцёл”).

Пра іншую назву гарадзішча пытанняў не было. Вядома, што па ўсёй Беларусі іх часта называюць то шведскімі горкамі, то шведскімі магіламі. Магчыма, падобную яго назву выкарыстоўвалі некалі і жыхары Крэва. Мяне ж больш цікавіў тапонім “Касцёл”.

Наклаўшы пры дапамозе камп’ютара нямецкую схему на сучасную тапаграфічную карту, я лёгка вызначыў, дзе знаходзіцца той пагорак на мясцовасці. Вельмі верагодна, што надзел зямлі Высоцкага мог знаходзіцца тут. Калі гэта так, то Касцельная гара – гэта і ёсць “Kirche” (касцёл) на нямецкай схеме. Калі ж Грынкевіч меў на ўвазе ўсё ж дом Высоцкага, то гэта маглі быць два розныя тапонімы з падобнай назвай, і кожны з іх прэтэндуе на сувязь з першай у Крэве каталіцкай святыняй.

Касцёл замест паганскага капішча?Толькі як магла ўзнікнуць тая сувязь? Да існуючага крэўскага касцёла адсюль – каля трох кіламетраў.

Верагодна, што першапачаткова тутэйшы каталіцкі храм паўстаў менавіта каля гарадзішча, колішняга сэрца паганскага Крэва. Мы ведаем, што акаталічванне прыхільнікаў старой рэлігіі было адной з умоў Крэўскай уніі. Відаць, у нашым краі такіх людзей было нямала, і Крэва ў шэрагу першых атрымала ад новаабранага польскага караля Уладзіслава ІІ Ягайлы свой касцёл. Яго маглі ўзвесці на месцы, на якім дагэтуль знаходзілася паганскае капішча.

З часам, калі гарадзішча страціла сваю значнасць, цэнтрам паселішча зрабілася тэрыторыя ля каменнага замка. Туды ж магла быць перанесеная і каталіцкая святыня. А памяць пра той першы касцёл доўгі час захоўвалася ў назве пагорка, на якім ён мог размяшчацца.

Як вялікі крэўскі камень апынуўся ў балоце

Вылучыўшы два магчымыя пункты месцазнаходжання першага крэўскага касцёла – “Касцельная гара”, пра якую згадвае Грынкевіч і якая месціцца побач з гарадзішчам, і “Kirche” з нямецкай схемы, што за пару соцень метраў на поўнач ад іх, я схільны да думкі, што ўсё ж першы з тапонімаў больш прэтэндуе на ролю таго аб’екта, які нас цікавіць. Больш за тое, яго сучасная назва – гара Гром, калі паразважаць, таксама служыць на карысць гэтага. Словы “гром” і “пярун” у беларускай мове з’яўляюцца сінонімамі, якія абазначаюць адну і тую ж прыродную з’яву.

Але не ўсе ведаюць, што другое слова ўтварылася ад імя паганскага бажаства Перуна. Таму магчыма, што і пагорак да з’яўлення на ім касцёла, называўся Перуновай гарой ці папросту – Перуном. Адам Кіркор у сярэдзіне 19 стагоддзя пісаў у кнізе “Рысы з гісторыі і жыцця літоўскага народу”, што “галоўныя храмы Пяркунаса і свяшчэнныя дубовыя гаі былі ў Крэве, Рамаве, Вільні і ў іншых месцах”.

Са з’яўленнем на пагорку з колішнім капішчам каталіцкай святыні, адны пачалі называць яго гарой Касцельнай, іншыя ж працягвалі ўжываць старую назву. З часам, калі пра паганства пачалі забываць, то забылі і ў гонар каго пагорак быў першапачаткова названы. Пачалі спачатку блытаць аднайменныя бажаство і прыродную з’яву, а затым і замяняць у тапоніме сінонімам назву той з’явы – “гром” замест “пярун”. Не выключана, што такая падмена была зроблена наўмысна праціўнікамі старой рэлігіі.

Ля падножжа гары знаходзіцца Вялікі крэўскі камень, які з’яўляецца помнікам прыроды рэспубліканскага значэння. Гэты магутны валун таксама мог мець дачыненне да рэлігіі нашых продкаў. Не выключаю, што ў паганскія часы ён размяшчаўся на вяршыні пагорка, выконваў пэўную сакральную ролю і мог мець іншую, звязаную з вераваннямі прашчураў, назву. Перад тым, як узводзіць на яго месцы каталіцкую святыню, праваднікі хрысціянства зрынулі гэты паганскі сімвал з пагорка. Той без цяжкасцяў скаціўся па крутым склоне да месца, дзе ляжыць да нашага часу. Мясцовасць навокал балоцістая, таму не дзіўна, што вялікая частка цяжкага каменя знаходзіцца цяпер пад зямлёй.

«Дык а што тады наконт тапоніма, пазначанага на нямецкай схеме як «Kirche»? – спытаеце вы. А хто сказаў, што загадка разгаданая! Не будзем забывацца, што слова гэта можна перакласці, як «царква”! (а можа, «царкавішча»). Карацей кажучы, ёсць яшчэ над чым папрацаваць.