Кальвінскі збор, шпіталь, шавецкая фабрыка, гісторыка-культурная каштоўнасць Рэспублікі Беларусь – усё гэта касцёл Прасвятой Троіцы ў аграгарадку Жодзішкі. Сёлета помнік архітэктуры эпохі Рэнесансу адзначае юбілей – 410-годдзе.
Лічыцца, што ў 1600 – 1612 гадах уладальнікі Жодзішак, прыхільнікі рэфармацыі, магнаты Кішкі пабудавалі ў мястэчку кальвінскі збор. Будынак быў мураваны, аскетычнай архітэктуры, з чатырохграннай вежай на галоўным фасадзе. Храм не меў алтарнай апсіды, архітэктурны дэкор звонку і ўнутры адсутнічаў, што тыпова для пратэстанцкіх культавых будынкаў.
У 1820-я гады пратэстанцкі храм быў перабудаваны ў каталіцкі касцёл. Падчас рэканструкцыі была зменена арыентацыя храма алтаром на захад, да Рыма. Ранейшы падвежавы ўваходны аб’ём быў зроблены алтаром цяперашняга касцёла.
Не абмінула святыню савецка-польская вайна. У 1920 годзе ўнутранае і знешняе аздабленне касцёла было пашкоджана польскім войскам. У пасляваенны час мясцовыя жыхары пачалі аднаўленне храма. Дзякуючы намаганням і ахвяраванням парафіянаў касцёл быў выратаваны ад канчатковага разбурэння: накрыты металічным дахам, звязаны металічнымі штабамі і забяспечаны касцельным убраннем. У 1937 годзе мастак Пётра Сергіевіч распісаў храм фрэскамі. Прататыпамі ўвасобленых фігур святых паслужылі мясцовыя жыхары.
На працягу ХХ стагоддзя значных перабудоў храма не адбывалася. У савецкі час дзвярны праём галоўнага ўвахода быў аформлены руставаным парталам. Пасля Вялікай Айчыннай вайны касцёл быў зачынены, але ў 1986 годзе вернікі змаглі вярнуць святыню.
Сёння храм у Жодзішках цалкам адноўлены. Помнік архітэктуры Рэнесансу, былы кальвінскі збор, а цяпер касцёл Прасвятой Троіцы, унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь. Тут, на беразе Віліі, узвышаецца няскораная лёсам святыня, дзверы якой заўжды адчынены для ўсіх, хто шукае Бога.
Гісторыка-культурная спадчына Смаргонскага раёна адлюстроўвае жыццё насельніцтва раёна розных эпох ад глыбокай старажытнасці да нашага часу. Смаргоншчына валодае значным гістарычным і культурным патэнцыялам.
У Дзяржаўны спіс гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь па Смаргонскім раёне ўключаны 37 нерухомых матэрыяльных гісторыка-культурных каштоўнасцей, сярод якіх 21 помнік архітэктуры, 13 помнікаў археалогіі і 3 помнікі гісторыі.
Аўтар артыкула – навуковы супрацоўнік Смаргонскага гісторыка-краязнаўчага музея Таццяна Мацкевіч.
